Naar welke bronnen verwijst de index?

In de index zijn de volgende inventarisnummers opgenomen uit archief 5008:

De groei van Amsterdam

In 1921 verdubbelde Amsterdam in oppervlak: toen werden in de uitbreidingsdrift in één klap meerdere randgemeenten ingelijfd. Het kan hier gaan om randgemeenten die hun landelijk karakter min of meer behouden hebben, zoals in Noord Nieuwendam of Ransdorp, maar het betreft ook adressen die nu midden in de stad liggen, zoals de Baarsjesweg of de Spaarndammerdijk. Vooral aan de westkant van de stad werd de nieuw verkregen grond gebruikt voor woningbouw: denk aan Plan West, Bos en Lommer en de Westelijke Tuinsteden.

Geannexeerd werden in 1921:

• Buiksloot;
• Nieuwendam met Zunderdorp;
• Ransdorp met Durgerdam, Holysloot en Schellingwoude;
• Sloten met Sloterdijk, Osdorp en de Vrije Geer;
• Watergraafsmeer ook wel Diemermeer genoemd;
• Weesperkarspel met Hoogbijlmer en Bijlmermeer.

De Bevolkingsregistratie

De annexatie van 1921 hield in dat ook de oude bevolkingsregisters met alle historie van de bewoners in handen kwamen van de nieuwe gemeente. Elke gemeente deed de registratie op een eigen manier en er zit daarom veel verschil tussen de registers.

Welke gegevens zijn te vinden in de index?

In de index op de Bevolkingsregisters is te zoeken op:

• Naam;
• Geboortedatum (indien genoteerd in het register);
• Geboorteplaats.

Welke gegevens zijn te vinden in de bron?

Op de scans van de Bevolkingsregisters zelf zijn vaak nog meer gegevens te vinden. Vooral de latere registers bevatten gegevens als godsdienst, beroep, vorige woonplaats en volgende woonplaats, in geval van uitschrijving bij de gemeente.

Let op: lang niet altijd zijn de registers op adres ingedeeld en soms is het adres niet heel duidelijk te herkennen, door bijvoorbeeld een aanduiding door een lettercode.

Weesperkarspel 1816-1824

Nieuwendam 1850-1861

Sloten 1904-1921

Welke gegevens zijn via andere bronnen te achterhalen?

In de Bevolkingsregisters van de geannexeerde gemeenten staan nauwelijks adressen opgetekend. Om uit te zoeken waar iemand uit zo'n register woonde, maak je gebruik van de Verwijskaarten uit toegang 5445, inventarisnummer 416 - 418.

De codes die in veel van de Bevolkingsregisters genoteerd staan in kolom 9 of 13 "Huizing", zijn voor een deel aan een adres van na de annexatie te koppelen via de Verwijskaarten.

In inventarisnummer 416 staan onder meer verwijzingen van:

• Oud-Buiksloot (Buiksloterdijk, Buikslotermeerweg)
• Oud-Diemen (Diemerzeedijk)
• Oud-Nieuwendam (Havenpad, Kerkepad, Kerkstraat, Meerdijk, Meerpad, Molengouw, Molenpad, Scheepmakerskade, Sluispad)
• Oud-Zunderdorp (Wijk B, Achtergouwtje, Achterlaan, Dorp, Galggouw, Kerklaan, Middenlaan, Middenweg, Nieuwegouw, Noord-Hollandsch Kanaal, 't Nopeind, Ringsloot, Termietergouw, Trambaan, 't Voorwerf, Zunderdorpergouw)
• Oud- Nieuwer-Amstel (Amsteldijk, Rietwijkeroord)
• Oud Ransdorp (Wijk A-C, Belmermeerpolder, Bleykmeerpolder, Ransdorp, Holysloot, Durgerdammerdijk, Durgerdammergouw, De Gouw, Kinselmeer, Liergouw, Nieuwegouw, Poppendammergouw, Ringsloot, Uitdammerdijk, Vuurtoreneiland)
• Oud-Ransdorp (Wijk D, Durgerdammerdijk, Kerkpad, Liergouw, Schellingwouderdijk, Ydijk)

In inventarisnummer 417 staan onder meer verwijzingen van:

• Oud-Sloten Wijk A1-419, Wijk B 1-468; Wijk C 1-345; Wijk D 1-161; Wijk E 1-270

In inventarisnummer 418 staan onder meer verwijzingen van:

• Oud-Sloten: Wijk E 271-329, 351, 395-416, 330-350, 352-394, Wijk F 1-373, Wijk G, J, K, L
• Oud-Buiksloot: Buiksloterdijkdijk 251-617, 2-662

De Verwijskaarten zijn niet allemaal uniform, maar bevatten globaal:

• de code, die te vinden is in de Bevolkingsregisters in de kolom "Huizing";
• de oorspronkelijke locatie aanduiding;
• het nieuwe adres na de annexatie.

Verantwoording

De index is gemaakt door de deelnemers van het Vele Handen-project 'Buitenlui': Geannexeerde gemeenten Amsterdam, 2017.

Voorbeeld

In het Bevolkingsregister 1883-1891 vinden we de familie Smit. Vader Barend Smit, timmerman, zijn vrouw Neeltje de Vries en hun vijf kinderen: Trijntje, Marijtje, Klaas, Grietje en Cornelis. Ze wonen vanaf 1879 in Buiksloot, A 45. Nummer A 45 staat vanaf december 1920 gelijk aan adres Buiksloterdijk 162.

De verwijskaarten zijn te vinden in het Archief van de Dienst Bevolkingsregister: woningkaarten, vanaf inventarisnummer 416.

Op 20 juni 1889 verhuizen Barend, Neeltje en hun kinderen naar Nieuwendam. We vinden het gezin dan ook terug in het Bevolkingsregister van Nieuwendam (wijk A), inschrijfdatum 30 juli 1889.