Naar welke bronnen verwijst de index?

In de index zijn de inventarisnummers 1547 t/m 2486 uit het Bevolkingsregister opgenomen.

De registraties van de Gestichten, Brandweerregister, Ketenregister, Logementregister en Schippersregister uit deze periode zijn verplaatst naar de index Bijzondere Registers 1864-1935.

Wat zijn Bevolkingsregisters?

De Bevolkingsregisters zijn ontstaan uit volkstellingen, die in de eerste helft van de negentiende eeuw in Nederland werden gehouden. Op provinciaal niveau werden in 1828 de eerste ‘Volksregisters’ aangelegd. Deze registers raakten echter snel verouderd en dus moest er een systeem komen dat steeds kon worden bijgewerkt. Dit resulteerde in 1850 in een landelijk systeem, dat werd ingedeeld op wijk en adres en waarin alle verhuizingen werden bijgehouden. Omdat de boekdelen na een aantal jaren volgeschreven raakten en de adresindeling veranderde is het systeem drie keer opnieuw gestart.

Deze derde serie betreft de periode 1874-1893.

Zie voor meer informatie ook de [handleiding bij de Bevolkingsregisters 1851-1853]

Welke gegevens zijn te vinden in de Bevolkingsregisters?

In de registers is voor elke wooneenheid (huis, etage, kamer) één blad, met twee tegenover elkaar liggende bladzijden, beschikbaar. Op de linker bladzijde staan de namen van de hoofdbewoner, vervolgens van diens vrouw, kinderen, inwonend huispersoneel, eventuele inwonende familieleden en andere bewoners. Van alle bewoners is behalve de naam, ook geboortedatum en geboorteplaats genoteerd. Dit zijn de gegevens die we in dit project invoeren. Het kan voorkomen dat een persoon meer dan eens op eenzelfde pagina is ingeschreven, als diegene eerst verhuisd is en vervolgens weer teruggekeerd is naar het oude adres.

KolomInhoud
1 Volgnummer binnen het gezin
2 Datum van melding bij de Burgerlijke Stand
3 Familienaam
4 Voornaam
5 Geslacht
6 Familierelatie (tot het gezinshoofd)
7 Geboortedatum
8 Geboorteplaats
9 Godsdienst
10 Burgerlijke staat
11 Huwelijksdatum
12 Beroep
13 Datum van vestiging
14 Deel en bladzijde waarvandaan
15 Datum van vertrek
16 Deel en bladzijde waarheen
17 Datum van overlijden
18 Wettig domicilie
19 Bijzonderheden

 

Hoe waren in Amsterdam de buurten ingedeeld?

Amsterdam was rond 1875 ingedeeld in 50 buurten, aangeduid met een letter. Deze indeling is dezelfde als rond 1850 (zie ook de [handleiding bij de index op het Bevolkingsregister 1851-1853]).

Zijn de adressen in 1875 hetzelfde als de huidige?

In Amsterdam zijn enkele keren de huisnummers veranderd. In 1875 vond de laatste grote omnummering plaats en deze komen in grote lijnen overeen met de huidige huisnummers.
Als het huisnummer niet (meer) overeenkomt met het huidige huisnummer kan dit de volgende redenen hebben:

  • afbraak en nieuwbouw
  • splitsing van panden in appartementen
  • herindeling van straten (denk aan aanleg van de metro in de nieuwmarktbuurt)

Om snel het huisnummer uit deze periode te lokaliseren  kan eerst de letter van de buurt (A-ZZ) opgezocht worden op deze overzichtskaart. Zoek vervolgens binnen de Beeldbank de kaart van de betreffende buurt op om het huisnummer  te vinden.

Er is een omnummertabel gemaakt door medewerkers van het Stadsarchief Amsterdam, die later gecontroleerd en verbeterd is door HISGIS. Deze omnummertabel kunt u hier downloaden.

Hoe zoek ik in de index?

In de index kan gezocht worden op de volgende mogelijkheden:

  • Naam. Let op; hier kunnen afkortingen gebruikt zijn waardoor het zoeken met een wildcard aan te raden is (W*na vindt zowel Wilhelmina als W'mina).
  • Geboortedatum
  • Adres: straatnaam in combinatie met huisnummer
  • Geboorteplaats. Let op; hier kunnen afkortingen gebruikt zijn waardoor het zoeken met een wildcard aan te raden is (H*veen vindt zowel Heerenveen als H'veen).

Voorbeeld

Hieronde staat een bladzijde uit het bevolkingsregister van Binnen Amstel 125. Als eerste ingeschrevene zien we Oscar Carré, bekend van het huidige theater Carré. Als het beroep van Oscar is in kolom 12 vermeld ‘directeur van een paardenspel’. Als tweede ingeschrevene staat zijn vrouw, Amalia Salomonska, vermeld en vervolgens de kinderen, vijf zoons en een dochter. In februari 1879 zijn ze op dit adres komen wonen (kolom 13) en in december 1887 zijn ze weer verhuisd (kolom 15).

BRB00003000244

Inschrijving van Oscar Carré aan de Binnen Amstel 125

Met behulp van dit register is ook te achterhalen dat ze voorheen op de Plantaadje Middenlaan 13 woonden (kolom 14 - deel 375/225) en vanaf 1887 een paar jaar op Weesperzijde nummer 4 (kolom 16 - deel 612/15) verbleven.

Opvallend is dat Oscar op 16 november 1891 met zijn gezin is teruggekeerd naar zijn oude adres. Het hele gezin werd dan opnieuw ingeschreven. Met potlood is (zonder vermelding van een datum) bij Amalia in het register bijgeschreven ‘overleden in het buitenland’.

In de tijd dat de familie Carré op de Binnen Amstel woonde, waren er twee dienstboden in huis. Inwonend personeel werd altijd onderaan de pagina ingeschreven. Jacoba van Maris uit Bennebroek en Elisabeth Leine uit Maarssen bleven allebei maar een paar maanden bij de familie Carré in dienst.